Hội chứng Ramsay Hunt là gì?

Hội chứng Ramsay Hunt là bệnh lý có biểu hiện liệt dây thần kinh mặt ngoại biên kèm theo các triệu chứng nổi ban đỏ hoặc các mụn nước ở tai hoặc ở miệng.

1. Nguyên nhân và các triệu chứng của hội chứng Ramsay Hunt

Nguyên nhân

Do varicella-zoster virus, virus cùng gây bệnh thủy đậu.

Những virus này nằm im trong các dây thần kinh sau khi bệnh thủy đậu được chữa khỏi và nó có thể tái phát trở lại sau nhiều năm. Khi ấy virus sẽ lại phát triển và hoạt động trở lại với dây thần kinh mặt, đó chính là nguyên nhân chính gây ra hội chứng Ramsay Hunt.

Trường Cao Đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch cho biết thêm các yếu tố làm gia tăng nguyên nhân gây ra hội chứng Ramsay Hunt là độ tuổi, độ tuổi thường xuyên xảy ra với người lớn một vài trường hợp hiếm sẽ xảy ra với trẻ em. Hội chứng Ramsay Hunt không truyền nhiễm và lây lan tuy nhiên đối với những người chưa từng bị thủy đậu thì virus varicella zoster có thể sẽ gây ra bệnh thủy đậu.

Hội chứng Ramsay Hunt có các triệu chứng nhận biết như thế nào?

Triệu chứng nhận biết của hội chứng Ramsay Hunt

Triệu chứng phổ biến của hội chứng Ramsay Hunt này sẽ xuất hiện ở da và thần kinh và phát triển theo từng giai đoạn. Cụ thể bao gồm:

Giai đoạn đầu của hội chứng Ramsay Hunt này các triệu chứng sẽ đột ngột xuất hiện. Ban đầu người bệnh có các mụn nước hoặc ban đỏ đau tập trung thành từng đám ở màng nhĩ, ống tai ngoài, bên ngoài tai hoặc xuất hiện ở vòm miệng hoặc lưỡi.
Khi mắc hội chứng Ramsay Hunt này người bệnh nhắm một mắt rất khó.
Gặp khó khăn về thay đổi khẩu vị thường ngày hoặc mất vị giác với những các món ăn, đồ uống làm tăng cảm giác chán ăn, ăn không ngon miệng.
Triệu chứng nghiêm trọng mà hội chứng Ramsay Hunt gây ra đó làm bị yếu liệt một bên mặt, kèm theo đó sẽ có các triệu chứng chóng mặt, hoa mắt, các biểu hiện giống như bệnh nhân bị tai biến mạch máu não.

Người bệnh có thể bị liệt VII ngoại biên cùng với bên đang bị tổn thương sau đó sẽ tiếp tục xuất hiện các mụn nước. Mức độ liệt được phân độ theo House – Brackmann. Các cấp độ như sau:

Độ I: Lúc này các cử động vẫn bình thường, chưa có gì biến động xảy ra.

Độ II: Xuất hiện một vài triệu chứng nhỏ như chức năng vùng trán có đồng vận nhẹ, khi quan sát kỹ người bệnh sẽ thấy có vùng mặt không cân xứng như bình thường hay giống ở cấp độ I nữa.

Độ III: Ở cấp độ này mắt đã bắt đầu khó nhắm hơn và phải cố gắng mới có thể nhắm lại được, yếu mặt, không đối xứng, đặc biệt có hiện tượng Bell.

Độ IV: Các triệu chứng ngày càng nặng dần như: mắt không thể nhắm kín, yếu mặt ở mức độ năng, tăng đồng vận.

Độ V: Cấp độ nặng, không nhắm mắt lại được, khi người bệnh suy nghĩ thấy mặt không đối xứng rõ rệt.

Độ VI: Cấp độ trầm trọng nhất: Toàn bộ mặt bị liệt, không còn trương lực.

Các biến chứng của hội chứng Ramsay Hunt

Biến chứng sẽ kéo dài và tương đối nguy hiểm nếu khi mắc hội chứng Ramsay Hunt mà không được chữa trị kịp thời. Hoặc cũng có thể do nguyên nhân nào đó mà được chữa trị kịp thời nhưng hội chứng vẫn gây ra các tổn thương về mắt, đau dây thần kinh, liệt mặt, viêm não, nhiễm trùng khi các mụn nước bị vỡ ra.

- Liệt mặt, mất thính lực vĩnh viễn: Thường thì phần đa các trường hợp người bệnh sẽ bị liệt mặt và mất thính lực tạm thời. Mặc dù vậy cũng vẫn có những đối tượng bị liệt mặt và mất ý thức vĩnh viễn.

- Mùa lòa: Sẽ rất khó chữa trị nếu không được điều trị sớm và có thể gây mất hoàn toàn thị giác, mù lòa. Nguyên nhân là do sự giảm tiết nước mắt, và tình trạng nhắm mắt không kín dẫn đến giác mạc bị tổn thương nghiêm trọng.

- Đau dây thần kinh: Virus làm tổn thương dây thần kinh VII, do đó không thể thực hiện chức năng truyền tín hiệu từ da đến não. Khi đó làm rối loạn thông tin có thể gây ra đau trong thời gian dài. Việc này xảy ra ngay cả khi các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh đã được thuyên giảm.

Sử dụng thuốc để điều trị làm giảm các dấu hiệu của bệnh gây khó chịu như ù tai, đau đầu...

2. Điều trị hội chứng Ramsay Hunt

Phương pháp điều trị hội chứng Ramsay Hunt này một cách tốt nhất chính là làm giảm các triệu chứng gây khó chịu cho người bệnh và hạn chế tới mức tối đa nhất xảy ra các biến chứng. Các loại thuốc có thể được sử dụng trong điều trị bệnh bao gồm:

- Thuốc kháng virus, như acyclovir (Zovirax), famciclovir (Famvir) hoặc valacyclovir (Valtrex): Đây là các loại thuốc kháng virus có tác dụng làm chậm sự phát triển cũng như sự lây lan của virus gây bệnh trong cơ thể con người. Nhóm thuốc này nên được sử dụng càng sớm càng tốt, ngay sau khi người bệnh phát hiện những triệu chứng đầu tiên như đau, ngứa, rát. Để điều trị hiệu quả, bạn nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn.

- Khi bệnh vẫn còn ở mức kiểm soát được và chưa quá nghiêm trọng thì có thể sử dụng Corticosteroid: Thuốc tác dụng lên cơ thể bằng cách ngăn chặn prostaglandin (một chất nhạy cảm với các dây thần kinh và tăng cường cảm giác đau khi viêm. để làm giảm sưng nề, đau và tránh các biến chứng).

- Dùng Diazepam (Valium): Thuốc này sẽ giúp cho người bệnh giảm triệu chứng chóng mặt, hoa mắt... các dấu hiệu mất cân bằng.

- Trường hợp người bệnh đau nhiều, dữ dội: Sử dụng thuốc giảm đau thông thường để làm giảm nhanh các triệu chứng.

- Dùng acyclovir bôi tại chỗ hoặc mỡ (kem) kháng sinh: nhằm điều trị tại chỗ vùng thương tổn mụn nước. Làm giảm mức độ nghiêm trọng và thời gian của những đợt bùng phát của virut.

- Điều trị liệt mặt bằng phương pháp vật lý trị liệu nếu khi sử dụng thuốc tây mà không đem lại hiệu quả cao sau quá trình điều trị.

- Tiêm botulinum type A (Botox): chỉ định sử dụng cho các trường hợp bệnh nhân được chẩn đoán xác định co thắt mi mắt, co thắt nửa mặt. Sử dụng bằng cách tiêm trực tiếp thuốc vào mi mắt trên.

- Trường hợp bệnh nhân đau nhiều có thể được chiếu laser hồng ngoại hay chỉ định phong bế thần kinh.

Tuân thủ đúng theo liều lượng mà bác sĩ chỉ định trọng quá trình điều trị hội chứng Ramsay Hunt.

Để quá trình điều trị mang lại hiệu quả cao người bệnh nên uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ với liều lượng được kê dựa theo tình trạng sức khỏe, tuổi tác và khả năng đáp ứng điều trị của bạn. Bất cứ loại thuốc nào cũng có các tác dụng phụ do đó người bệnh cần cân nhắc thật kỹ trước khi dùng và có gì thắc mắc nên hỏi trực tiếp các y, bác sĩ để được giải đáp và tư vấn chính xác, cụ thể.

Cách ngăn chặn những diễn biến của bệnh

Không có cách nào để ngăn chặn hội chứng Ramsay Hunt một khi virus varicella-zoster trong cơ thể. Tuy nhiên, theo các giảng viên Trường Cao Đẳng Y Dược Hà Nội thì các biện pháp giúp ngăn ngừa biến chứng xảy đến nghiêm trọng hơn bao gồm:

Giữ thật sạch vùng da trực tiếp bị tổn thương và cả những vùng da xung quanh để hạn chế virut lây lan.
Sử dụng thuốc giảm đau, thuốc chống viêm để tránh những triệu chứng gây khó chịu cho người bệnh.
Mặt có những vùng bị yếu hoặc tê liệt ở mức độ nhẹ thì sử dụng bên còn lại để nhai, hoặc cử động.
Sau khi ăn hoặc sau khi thức giấc cần đánh răng thường xuyên để ngăn ngừa các virut từ miệng.
Trong quá trình điều trị người bệnh sẽ phải sử dụng nhiều loại thuốc có tác dụng phụ gây ra mệt mỏi. Chính vậy cần được nghỉ ngơi, thư giãn thật nhiều, tham gia các hoạt động thể dục thể thao nhẹ nhàng, phù hợp để cải thiện tình trạng sức khỏe.
Nếu mặt yếu làm cho nó khó khăn cho để đóng một trong đôi mắt, thực hiện các bước sau đây để bảo vệ tầm nhìn: Sử dụng thuốc nhỏ mắt giữ ẩm suốt cả ngày nếu mắt trở nên khô. Vào ban đêm, bôi thuốc mỡ vào mắt và mí mắt đóng băng, hoặc đeo một miếng vá mắt.
Tiêm thuốc chủng ngừa virus thủy đậu (Varivax) có thể làm giảm nguy cơ mắc các virus đầu tiên. Vắc-xin này là một chủng ngừa ở trẻ em thường xuyên, được đưa ra giữa tuổi 12 tháng và 18 tháng.

Sự hồi phục các triệu chứng gây ra do hội chứng Ramsay Hunt có thể kéo dài từ nhiều tuần đến nhiều tháng. Ở các trường hợp nặng hay được điều trị chậm trễ, các triệu chứng tổn hại thần kinh có thể tồn tại lâu dài khó phục hồi.

Tùy thuộc vào mức độ thiệt hại, phục hồi dây thần kinh mặt từ hội chứng Ramsay Hunt có thể mất từ vài tuần đến vài tháng.

>> Xem thêm bài viết liên quan: